Nieuw leven voor de hoeve waar Chet Baker op de planken stond

‘Kijk’, zegt Peter Anthonissen, en hij wijst naar een piano in een donkere hoek, half weggestopt onder een dik doek. ‘Hierop heeft McCoy Tyner nog gespeeld.’ Echt? De pianist van John Coltrane? ‘Zeker. dat moet in ’87 geweest zijn.’ Het is moeilijk te bevatten. Op de plek waar we staan, dwarrelt overal stof, houten balken liggen opge­stapeld, zakken cement staan klaar, de bakstenen muren zijn van alle pleister ontdaan. Hier is een renovatie aan de gang.

De piano blijft intussen staan, in het deel van de boerderij dat ooit een varkensstal moet hebben gehuisvest. In 1983 kocht jazzfanaat Juul Anthonissen, ooit recensent van deze krant, de hoeve in Heist-op-den-Berg en toverde ze om in een jazzclub. Met de Hnita Jazz Club was hij al begonnen in 1955, op verschillende locaties in Heist, zelfs een tijdlang boven het lokale politiebureau. Legendarisch zijn de verhalen over Keith Jarrett, die er als piepjonge muzikant voor een habbekrats optrad, of over Charles Mingus die gutsend van het zweet klaagde over een gebrekkige airco op een kleine volgepakte zolder – waar alleen een dakvenstertje wat verluchting bood.

De danseressen van Sun Ra

Dan bood de hoeve vanaf 1983 toch wat meer ruimte. Al is dat relatief. Meer dan 120 zitplaatsen zijn er nooit geweest. ‘Maar voor de grote namen lieten we wel soms tot 200 mensen binnen’, vertelt Peter Anthonissen, de zoon van Juul, die na diens overlijden in 2008 de leiding overnam. En hij somt een reeks namen op die elke jazzfan doet watertanden: Roy Hargrove, Art ­Blakey, Jackie McLean, Jim Hall – en Chet ­Baker, die er speelde nog voor de zaal was afgewerkt en het daardoor met een geïmproviseerd podiumpje moest stellen.

‘We willen deze club kleinschalig houden. Dat maakt het precies zo boeiend: artiesten van dichtbij live meemaken. Die intimiteit tussen muzikant en publiek maakt het wezen uit van livejazz’Peter AnthonissenHnita Jazz Club

Zelfs Sun Ra trad er op met zijn Arkestra, een bigband die toch zeker zo’n vijftien leden telde. ‘En dan had hij nog danseressen mee ook’, vertelt Anthonissen. Je kunt het je nauwelijks voorstellen. Dat kon ook Gregory Porter niet, die zich de ogen uitwreef toen hij in 2011 aan de hoeve arriveerde en dat niet een plek bleek om nog snel wat bakken bier op te laden, zoals hij had gedacht, maar de concertzaal waar hij zou optreden.

Want – toegegeven – in al die jaren was de hoeve erg verkommerd geraakt. Een grondige renovatie drong zich al jaren op. De club zag zich gedwongen opnieuw elders in Heist te gaan programmeren. Drie jaar geleden sloegen Anthonissen en co. een noodkreet. Gelukkig kregen ze gehoor. Meer dan honderd vrijwilligers brachten 250.000 euro bij elkaar om de Hnita-Hoeve aan te kopen, daarna ging de vzw een lening aan om een deel van de verbouwingen te bekostigen.

Archiduc

‘Sommigen drongen er aanvankelijk op aan het gebouw uit te breiden, maar dat hebben we bewust niet gedaan’, vertelt ­Anthonissen. ‘We willen deze club kleinschalig houden. Dat maakt het precies zo boeiend: artiesten van dichtbij live meemaken. Die intimiteit tussen muzikant en publiek maakt het wezen uit van livejazz.’

Intussen is de verbouwing gestart. Het dak is al vernieuwd, binnen in de concertruimte is de ruwe vorm van een balkon zichtbaar. Maar alles blijft dus wel binnen de contouren van de bestaande hoeve. ‘Een beschermd monument is dit niet’, zegt ­Anthonissen. ‘Maar dit is wel een lang­gevelhoeve, gebouwd rond 1900, en zo zijn er niet veel meer. We moeten ons aan een aantal voorschriften houden. De buitenkant blijft dus zo authentiek mogelijk.’

Anthonissen leidt ons rond door het gebouw. Het podium zal op dezelfde plek blijven. Waar vroeger de bar was, komen nu een backstageruimte en een sanitair blok. De plek aan de ingang, waar de muzikanten vroeger voor hun concert een maaltijd kregen opgediend, wordt omgetoverd in een bar. ‘Met misschien nog een tweede podium’, vertelt Anthonissen. ‘En met rondomrond zitplaatsen op een extra ­balkonnetje, waarvoor we ons hebben geïnspireerd op de Brusselse Archiduc.’

Er is nog veel werk aan de winkel. Daarom is een crowdfunding opgestart, die 50.000 euro hoopt in te zamelen, om de binneninrichting van de club te financieren. De club krijgt veel steun van de Belgische muziekscene. Vorige week is de campagne ‘Eerst de balken, dan de noten’ gelanceerd, met een video waarin rockzanger Daan met de hulp van pianist Bart Van Caenegem de crooner in zich naar boven haalt en oproept om gul te schenken. Ook Jef Neve, Isolde Lasoen en vele andere muzikanten scharen zich achter het initiatief. ‘Het is ook de bedoeling breder te programmeren’, zegt Anthonissen. ‘Niet alleen jazz dus.’ Dat was de jongste jaren al het geval, ook bijvoorbeeld Gabriel Rios stond in de Hnita-Hoeve al op de planken. ‘En Daan trad hier al op en gebruikte de ruimte bovendien voor repetities’, zegt Anthonissen. ‘Hij vond het heerlijk om dat hier in alle anonimiteit te kunnen doen.’

Als alles naar wens verloopt, heropent de Hnita Jazz Club medio 2022 haar deuren op de aloude locatie. Ook dan zullen er hooguit 120 zitplaatsen zijn. ‘De club rendabel houden, zal dus een uitdaging blijven’ zegt Anthonissen. ‘Maar we zien het helemaal zitten.’

Meer info op www.hnitajazzclub.be/steun-hnita